Spanje monument

Schermafbeelding Om Verkleind

Dit beeld werd vijftig jaar na het begin van de Spaanse Burgeroorlog onthuld. Met name voor linkse mensen streefde de Spaanse Burgeroorlog een edel doel na: verdediging van de democratisch gekozen regering tegen de fascisten. Onder die verdedigers bevonden zich communisten, socialisten, anarchisten, syndicalisten, trotskisten en nog zo wat groepen, die elkaar bestreden en desnoods op leven en dood bevochten. Naar schatting zijn er 660 Nederlandse mannen en vrouwen naar Spanje getogen. Daarvan zouden er 99 hebben geprobeerd te deserteren. Dat lukte soms via het Nederlandse consulaat. Er is zelfs één Nederlander doodgeschoten na een desertiepoging, door zijn geestverwanten dus.

In april 1939 verloren de democraten de strijd. Bij terugkeer in Nederland kregen de Spanjestrijders geen hartelijk onthaal, al werden ze wel door vrienden en medestanders warm ontvangen. Ze verloren direct hun Nederlanderschap en paspoort. Ze moesten zich constant melden bij de politie en hadden grote moeilijkheden bij het vinden van werk. Die vrij- willigers/sters waren gewone jongens en meisjes, geen militairen. Wisten zij wat hun te wachten stond? Ook in de meest gerechtvaardigde strijd gebeuren de meest ongerechtvaardigde dingen.

Daar kan men ook bij stilstaan voor dit monument, dat bestaat uit een roestvrij stalen lint waarop twee vrouwen om elkaar draaien. De bronzen figuren stellen een Nederlandse en een Spaanse vrouw voor. Het monument symboliseert vrijheid, het verlangen naar vrede en de strijd tegen het fascisme. Op de gemetselde zuilen staat in het Spaans “No passeran”: “Ze komen er niet door”.

De stichting Kunstweek organiseert jaarlijks de verkiezing Kunstenaar van het Jaar. Eddy Roos kreeg van deze stichting de eretitel Briljanten Kunste- naar 2019, een onderscheiding voor kunstenaars boven de 65.

Titel: Spanje monument
Adres: Plein Spanje 1936-1939
Kunstenaar: Eddy Roos (1949)
Sinds: 1987